H θεά Τύχη στην Αρχαία Θουρία ήταν η προσωποποιημένη θεά της σύμπτωσης, του μη προβλέψιμου ή επιδιωχθέντος αλλά και της ευτυχούς συγκυρίας του απροσδόκητου συμβάντος. Κατά τη «Θεογονία» του Ησίοδου ήταν θυγατέρα του Ωκεανού ή του Νηρέα και της Τηθίος, σε εκδήλωση ίσως του ότι η ναυτιλία και το ναυτικό εμπόριο εν γένει υπήρξαν η πρώτη και κύρια πηγή ευτυχίας των ανθρώπων.
Το πρώτο άγαλμα της σύμφωνα με τον Παυσανία το κατασκεύασε ο Βούπαλος για τους Σμυρναίους. Κολοσσιαίο άγαλμα της θεάς είχε στηθεί στην Ηλιδα και την Αλεξάνδρεια (στο ονομαστό ιερό της Τύχης, το Τυχαίον όπου υπάρχει το άγαλμα της Θεάς να στεφανώνει τον Αλέξανδρο).
Φημισμένο επίσης ήταν το χρυσελεφάντινο άγαλμα της το οποίο είχε αφιερώσει ο Ηρώδης ο Αττικός στο ναό της κοντά στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Η μορφή της χαρακτηρίστηκε επίσης σε νομίσματα, όπου η θεά κρατούσε το κέρας της Αμάλθειας ή πηδάλιο που συμβόλιζε την καθοδήγηση του πεπρωμένου.
Τέλος στο ναό της στο Αργός λεγόταν ότι ο Παλαμίδης είχε αφιερώσει τα πρώτα ζάρια, τα οποία -κατά την παράδοση- είχε ο ίδιος επινοήσει.
Κατά τον Πίνδαρο, ο οποίος την ονόμαζε και Φερέπολιν, ήταν κόρη του Ελευθέρου Διός ή του Προμηθέα. Την θεωρούσε ως μια από τις Μοίρες, που είχε όμως λιγότερη δύναμη από τις αδελφές της, Θεά του Πεπρωμένου αλλά και ευμενής. Ως ευμενής θεά του πεπρωμένου λατρευόταν με την επωνυμία «Αγαθή Τύχη» στην Αρχαία Ολυμπία, όπου είχε δικό της βωμό. Στους ορφικούς ύμνους συναντάται ως κόρη του Ευβουλέως.
Κατά το Ομηρικό προς τη Δήμητρα ύμνο, η Ωκεανίς Τύχη εμφανιζόταν ως μια από τις συμπαίκτριες της Περσεφόνης.
Συνδέθηκε με άλλες θεότητες-προσωποποιήσεις όπως την Ελπίδα, τον Καιρό και τη Μοίρα. Κυρίως συνδέθηκε με την Ίσιδα κατά την περίοδο των θρησκευτικών συγκρίσεων (Ίσις Τύχη ή Ισιτύχη). Στη σημιτική θρησκεία συνδέθηκε με την Γάδ. Μαζί της ταυτίσθηκε η θεά των Ρωμαίων Φουρτούνα η λατρεία της οποίας ήταν ιδιαίτερα εξαπλωμένη στην Ιταλία. Η Φουρτούνα (Fortuna) ξεκίνησε από μια ιταλική θεότητα της ευφορίας και της γονιμότητας, που συχνά λειτουργούσε και ως μάντης θεά που προλέγει το μέλλον.
Η Τύχη στην Αρχαία Θουρία θεωρήθηκε ως αγαθός δαίμων, μεσολαβητής μεταξύ θεών και ανθρώπων. Ως θεά της αφθονίας και του πλούτου απεικονιζόταν στα νομίσματα να κρατά δοχείο θυσίας (Φιάλη – Πατέρα) με το ένα χέρι και στο άλλο της χέρι το κέρας της Αμάλθειας, σύμβολο της αφθονίας.
Νομίσματα Αρχαίας Θουρίας – Nemesis
Χάλκινο Ασσάριο του Νομισματοκοπείου Θουρίας .
Στεφανωμένη και στολισμένη προτομή του Caracalla από την μία μεριά. Από την άλλη η Θεά Τύχη , κρατώντας Πατέρα – Φιάλη πάνω από βωμό (πατέρα ήταν ένα ευρύ, ρηχό πιάτο που χρησιμοποιείτο κατά κύριο λόγο σε ένα τελετουργικό πλαίσιο, όπως σπονδή) και το κέρας της Αμάλθειας. (Το Κέρας της Αμάλθειας ήταν σύμβολο της αφθονίας, της πλησμονής των αγαθών και της ευημερίας του ανθρώπου. Αναφέρεται στο σπασμένο κέρατο της κατσίκας Αμάλθειας το οποίο μπορούσε να γεμίζει με οποιοδήποτε αγαθό επιθυμούσε ο κάτοχος του).
Αναγράφεται ακόμη : ΘΟΥΡΙΑΤΩΝ και ΛΑ διότι: «Λακεδαιμονίοις δὲ ἔχειν τοῖς ἐν Σπάρτῃ τὴν Θουρίαν ἔδωκεν Αὔγουστος. Αὐγούστῳ γὰρ βασιλεύοντι Ῥωμαίων ἐπολέμησεν Ἀντώνιος, γένει καὶ οὗτος Ῥωμαῖος: καί οἱ τῶν ἐν τῇ Ἑλλάδι ἄλλοι τε καὶ οἱ Μεσσήνιοι προσέθεντο, ὅτι ἐφρόνουν Λακεδαιμόνιοι τὰ Αὐγούστου» Παυσανίας Μεσσηνιακά ΧΧΧΙ
Η θεά Τύχη σε νόμισμα της Αρχαίας Θουρίας που κρατά Φιάλη – Πατέρα και το κέρας της Αμάλθειας.
Το νόμισμα βρίσκεται στην Νέα Υόρκη στο Μουσείο της American Nomismatic Sosiety
Tyche holding patera and cornupia, AD198- 217, ASCSA Corinth Excavations
Το νόμισμα βρέθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 1953 κατά την διάρκεια των ανασκαφών στην Αρχαία Κόρινθο από την H Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.
Στην Ελληνιστική εποχή και μέχρι το τέλος της αρχαιότητας, κάθε πόλη είχε τη δική της προστάτιδα που λειτουργούσε ως η Πολιάς θεά. Πολλές από αυτές θεωρούσαν την Τύχη ως Πολιούχο θεά. Απεικονιζόταν να φορά πυργωτό διάδημα (πού συμβόλιζε τα τείχη της πόλης), όρθια να κρατά το κέρας της αφθονίας . Μάλιστα η διεξαγωγή όλων των υποθέσεων, δημόσιων και ιδιωτικών, άρχιζε, στην Αρχαία Θουρία , με την ευχή «Αγαθή Τύχη». Παράδειγμα το νόμισμα της Αρχαίας Θουρίας που ακολουθεί , όπου η θεά φέρει πυργωτό στέμμα
Caracalla -Tyche holding phiale and cornucopia, Classical Numismatic Group
Στο νόμισμα της Αρχαίας Θουρίας αναγράφεται ΘΟΥΡΙΑΤΩΝ και ΛΑ (Λακεδαίμων) διότι, όπως αναφέρεται παραπάνω, στα 42 π.Χ., η Σπάρτη διάλεξε το σωστό στρατόπεδο κι έστειλε στους Φιλίππους 2.000 άνδρες να πολεμήσουν στο πλευρό του Οκτάβιου και του Μάρκου Αντώνιου εναντίον των δημοκρατικών. Κι όταν ο Οκτάβιος κι ο Αντώνιος ήρθαν σε ρήξη, πήγε με τον μελλοντικό νικητή. Ο Οκτάβιος εκδήλωσε έμπρακτα την ευγνωμοσύνη του και η Θουρία αποδόθηκε στη Σπάρτη.
Ακόμη θεά που διευθύνει την ανθρώπινη ζωή , η θεά Τύχη στα νομίσματα της Αρχαίας Θουρίας απεικονίζεται να κρατά πηδάλιο, σαν σύμβολο της κατεύθυνσης την οποία έδινε σε όλους τους ανθρώπους.
Caracalla – Tyche holding rudder and cornupiae, 198-217 AD, Ancient Imports
Χάλκινο Ασσάριο του Νομισματοκοπείου Θουρίας. Έχει διάμετρο 21,88χιλ και μάζα 3,83γρ. Το νόμισμα φέρει εμπρός δαφνοστεφή καi θωρακοφόρα προτομή του αυτοκράτορα. Πίσω τη θεά Τύχη που κρατά με το δεξί χέρι Πηδάλιο και με το αριστερό το κέρας της Αμάλθειας.
Επειδή στο νόμισμα της Αρχαίας Θουρίας δεν διακρίνεται καθαρά το πηδάλιο παρατίθεται το αντίστοιχο νόμισμα της Μεθώνης:
Τέλος στις παραδόσεις της περιοχής της Αρχαίας Θουρίας, η τύχη προσωποποιημένη περιγράφεται ως μαύρη και άσχημη «κάθεται συχνά στο δρόμο μόνη και από κει οδηγάει καλά ή κακά τον άνθρωπο. Είναι στραβή ή έχει δεμένα τα μάτια της με μαντήλι και περπατάει άσκοπα σαν ανόητη και σε όποιον πέσει επάνω του τον κάνει ευτυχισμένο». Κάθε άνθρωπος όπως έχει την Μοίρα του έτσι έχει και την τύχη του, η οποία γεννάται μόλις γεννηθεί ο άνθρωπος και τον ακολουθεί σε όλη του την ζωή. Για τον λόγο αυτό άλλοι έχουν μόνιμα καλή τύχη (καλότυχοι) και άλλοι κακή (κακότυχοι). Οι καλότυχοι και οι κακότυχοι είναι αυτοί όχι μόνο για τους εαυτούς τους αλλά και για τους άλλους.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΘΟΥΡΙΑΣ - ΜΥΚΗΝΑΪΚΗΣ ΑΝΘΕΙΑΣ 